Antep Sözlüğü - Deyimler - Abdulkadir Evişen

Deyimler

İçeriklerin izah ve detayları kitaptadır.

3752. Kapıya kız vermek.

Gapiya gız v꼐rmeg.

3753. Kapıyı, tağıyı kırıp yüz ağartmak.

Gap꼘y, t꼃yı gırıb yüz 꼃rdm꼁g.

3754. Kapları kalayladık, işleri kolayladık.

Gabları gal꼐yladıg, işleri gol꼐yladıg.

3755. Kar kıyamet, yağmur afet, tandır belâ tembele.

Gar gıy꼂med, y꼃mır 꼂fed, tandır b꼐l꼂 tembele.

3756. Kâr sahibi.

꼵ar s꼃bi.

3757. Kar yağdı, böyle oldu.

Gar y꼃dı, b꼐yle oldu.

3758. Kara bavlık.

Gara bavrıg.

3759. Kara cümlesi kısa.

Gara cümlesi gıssa.

3760. Kara çalı.

Gara çalı.

3761. Kara eşeğin haneğini etmek.

Gara eşş꼈꼴 꼰꼁n꼈ni 꼐dmeg.

3762. Kara kız gelin olacak! Kiminiz oduna kiminiz suya!

Gara gız gelin olucu! 꼵im꼒z oduna, 꼶im꼒z suya!

3763. "Kara kız götün görünüyor." demişler "Ben ondan bıldır vazgeçtim." demiş.

"Gara gız götü꼴 görüniy." D꼐mişler "Ben ondan bıldır vazgeşdim." d꼐miş.

3764. Kara kuru.

Gara guru.

3765. Kara örtü dulu paklar.

Gara örtü dulu pa꼶ler.

3766. Kara üzüm boğazından geçerken rengi belli olmak.

Gara üzüm b꼂zından geç꼘y꼲en ire꼴gi belli olm꼁g.

3767. Kara üzümün tohumu; daha yeni yedin bokumu.

Gara üzümü꼴 to꼲umu; d꼃 y꼒 yidi꼴 bo꼲umu.

3768. Kara yağızın esmeri, yoluna kurban kesmeli.

Gara y꼃zı꼴 esmeri, yolu꼴a gurban 꼶esmeli.

3769. Kara yanık.

Gara yanıg.

3770. Kara yazılı.

Gara yazılı.

3771. Kara yerin altında olsun.

Gara y꼐ri꼴 altında ossu꼴.

3772. Kara yerin dibi.

Garra y꼐ri꼴 dibi.

3773. Kara zurna.

Gara zurna.

3774. Karaboğaz.

Garab꼂z.

3775. "Karakız nerden geliyorsun?" "Hamamdan." Belli ayaklarının çamurundan.

"Gara gız n꼐rden geliy꼴?" "꼩꼁mamdan." Belli 꼁y꼁glariy꼴 çamırından!

3776. Karaltı gitmek.

Garaltı g꼐dmeg.

3777. Karam karam karanmak.

Garam garam garanm꼁g.

3778. Karamet çalma (veya atma).

G꼁remed çalma (veya adma).

3779. Karanlığa piştov sıkmak.

Garann꼂 pişdov sıgm꼁g.

3780. Karanlığa söveceğine kalk bir mum yak!

Garann꼂 sövec꼈꼴e k꼁g bi mum y꼁g!

3781. Karanlığa taş atmak.

Garann꼂 daş adm꼁g.

3782. Karataş'ta bağım var, yüreğimde yağım var.

Garadaş'da b꼃ğm var, yür꼈mde y꼁ğım var.

3783. Karaya kara bağla, karşısına geç ağla.

Gariya gara b꼃la, garşısına gec 꼃la.

3784. Kardaş kardaşı atmış, yar başında tutmuş.

Gardaş gardaşı admış, yar başı꼴da dudmuş.

3785. Kardaşı kardaş eden de avrat, kardaşı el eden de avrat.

Gardaşı gardaş 꼐den de avrad, gardaşı 꼐l 꼐den de avrad.

3786. Kardeşim ağa, avradı hatun; almazlar beni kulluğa satın.

Gardaşım 꼁ğa, avradı 꼲atın; almazlar beni gull꼂 satı꼴.

3787. Karga bokunu yemeden gelmek.

Garga bo꼲unu yimeden gelmeg.

3788. Karga demiş ki; "Uşaklarım olduktan sonra burnumu göme göme bir bok yiyemedim."

Garga d꼐miş 꼲i; "Uş꼁glarım oldugdan sona bunnumu göme göme bi bog yiyemedim."

3789. Karga ile toplayıp, gavara ile kovalamak.

Garg꼐ynan tobl꼐yb, gavar꼐ynan guval꼁m꼁g.

3790. Karı gişi.

G꼁ri gişi.

3791. Karı götü gibi dırdır etmek.

Gari götü 꼶imi dırdır 꼐dmeg.

3792. Karı ile kocanın toprağı aynı yerden alınır.

G꼁riynan gocanı꼴 torp꼃 꼁yni y꼐rden alınır.

3793. Karı kıza gişi müyesser olmaz.

G꼁ri gıza gişi miyeser olmaz.

3794. Karı süyümü.

G꼁ri süyümü.

3795. Karın ağrısı söylenir de göt ağrısı söylenmez.

Garın 꼁rgısı s꼢lenir de göd 꼁rgısı s꼢lenmez.

3796. Karıncadan kıvam çıkarmak.

Garınçadan g꼂m çı꼲arm꼁g.

3797. Karıncalar götünden bok çekiyor.

Karıncalar götünden bok çekiyor.

3798. Karıncalı kabak aşı.

Garınçalı g꼁b꼁g aşı.

3799. Karıncanın kavmi çıkmış, bir ayağı da topal.

Garınçanı꼴 g꼂mı çıgmış, bi 꼁y꼃 da topal.

3800. Karıncaya "Bir batman yağını çıkartacağız!" demişler. Ağlamış. "Niçin ağlıyorsun? Ağırlığın bir gram gelmez ki" dediklerinde "Benim de bana göre batmanım var, terazim var" demiş.

Garınçiya "Bi badman y꼃ğ꼒 çı꼰arıcıg!" d꼐mişler. 꼆lamış. "N꼈n 꼃l꼐ysı꼴? 꼆ğrl꼒꼴 bi gıram gelmez 꼲i d꼐digleri 꼶imi benim de b꼃 göre badmanım var, terezim var." d꼐miş.

3801. Karıncaya sormuşlar "Belin niye ince?", "Kibarlığımdan." "Götün niye büyük?" "Kurcalamayın boku çıkar."

Garınçiya sormuşlar "B꼐li꼴 n꼈n ince", "꼵ibarl꼒mdan." "Götü꼴 n꼈n b꼢g?" "Gurdalama꼴 bo꼲u çı꼲ar."

3802. Kârının köçeği olmak.

꼵arını꼴 köç꼈 olm꼁g.

3803. Karış karış dili olmak.

Garış garış dili olm꼁g.

3804. Karış karış ol, kademhaneye çavuş ol.

Garış, garış ol, g꼁dem꼲aniya çavış ol.

3805. Karış kuruş diş görmek.

Garış guruş diş görmeg.

3806. Karicik olma.

G꼁ricig olma.

3807. Karinin oğlağını sel eletmek.

G꼁rini꼴 꼠l꼃nı s꼐l eledmeg.

3808. Karininki ölüm, yufka ekmeğinki dürüm.

G꼁rini꼴 꼲i ölüm, yu꼲a egm꼈꼴꼲i dürüm.

3809. Karlı dağdan kar mı istedim, güzel gözlü yar mı istedim? Kahbe felek!

Garlı d꼃dan gar mı isdedim, gözel gözlü yar mı isdedim? G꼁hbe feleg!

3810. Karmahor olmak.

Garma꼲or olm꼁g.

3811. Karman çorman.

Garman çorman.

3812. Karnı yetmiş iki cıfıt mahallesi.

Gannı y꼐dmiş i꼶i cıfıg m꼃llesi.

3813. Karnı alay davulu gibi şişmek.

Gannı al꼐y davılı 꼶imi şişmeg.

3814. Karnı almamak (veya götürmemek).

Gannı alm꼁m꼁g (veya götürmemeg).

3815. Karnı almaz, iflah olmaz.

Gannı almaz, ifl꼁꼰 olmaz.

3816. Karnı, bağırsağı deşilmek.

Gannı, b꼃rs꼒 deşilmeg.

3817. Karnı bağırsağı meydanda.

Gannı, b꼃rs꼔 m꼐ydanda.

3818. Karnı burnunda.

Gannı bunnunda.

3819. Karnı doyduğu gibi gözü çarığına bakmak.

Gannı doyd꼠 꼶imi gözü çar꼔na b꼁gm꼁g.

3820. Karnı doyup gözü doymamak.

Gannı doyub gözü doym꼁m꼁g.

3821. Karnı geniş.

Gannı g꼐꼴iş.

3822. Karnı gitme adamın dizini kırar.

Gannı g꼐dme adamı꼴 dizini gırar.

3823. Karnı kırk anbar.

Gannı gır꼲 꼁mbar.

3824. Karnı kursağına sığmamak.

Gannı gurs꼃na s꼖m꼁m꼁g.

3825. Karnı sürmek kolay değil.

Gannı sürmeg gol꼐y d꼈l.

3826. Karnı tar gibi şişmek.

Gannı tar 꼶imi şişmeg.

- Ben de n'old꼠nu 꼁꼴niyamadım. Bayramda yuvalam꼐y yiyb acı bübernen balcan dolmasını aşırıb s꼠na südlüynen zerd꼐y garışdırıb yidim, üsdüne bi b꼁rd꼁g da su işdim; gannım tar 꼶imi şişdi.

3827. Karnı yüklü, memesi sütlü.

Gannı yüglü, memesi südlü.

3828. Karnına kaygısı düşmek.

Gannına gaygısı düşmeg.

3829. Karnına kazan kazan aş sığıp da bir hanek mi sığmamak.

Gannına gazan gazan aş sığıb da bi 꼰꼁neg mi s꼖m꼁m꼁g.

- 꼵ele seni samimi gördüm de gonşunu꼴 irezill꼐ni 꼁꼴naddım; sen de hepisini onnara s꼢lemişi꼴. Ne vardı gann꼂 gazan gazan 꼰꼁neg sığdı da benim s꼢led꼒m bi 꼰꼁neg mi s꼖madiydı?

3830. Karnında bir erik kurusu olmak.

Gannında bi erig gurusu olm꼁g.

- Sözleriynen o bi ş꼐yler d꼐miye çalışiy amma h꼐ç açıg da v꼐rm꼐y. Gannında bi erig gurusu var da hele begliyeg b꼃lım!

3831. Karnında boklu bezler yıkanmak.

Gannında boglu b꼐zler yunm꼁g.

3832. Karnında pisik ölmek.

Gannında pisig ölmeg.

3833. Karnındaki bağırsağı güvermek.

Gannınd꼃 b꼃rs꼒 gövermeg.

3834. Karnındakini boşaltmak.

Garnınd꼃nı boşadm꼁g.

3835. Karnındakini çıkartıp karnına tıkmak.

Gannınd꼃nı çı꼰arıb gannına dıgm꼁g.

3836. Karnından ekşi korukları çıkarmak.

Garnından eşgi gorugları çı꼲arm꼁g.

3837. Karnını şişirmek (veya karşındakinin).

Garnını şişirmeg (veya garşınd꼂nı꼴).

3838. Karnını yarsan bir cim çıkmaz, berber dükkânında oğlan beğenmez.

Garnını yarsa꼴 bi cim çıgmaz, berber düveninde 꼠lan b꼈nmez.

3839. Karnının içi yetmiş iki cıfıt mahallesi olmak.

Garnını꼴 içi y꼐dmiş i꼶i cıfıd m꼃llesi olm꼁g.

3840. Karnının kurdu kendini yemek.

Garnını꼴 gurdu gennini yimeg.

3841. Karnının kurdunu dökmek.

Garnını꼴 gurdunu dögmeg.

3842. Karnının şişini indirmek.

Garnını꼴 şişini 꼐ndirmeg.

3843. Karnının üstünü tepelemek.

Gannını꼴 üsdünü depelemeg.

- Yog 꼃m! Acıg sabıllı olucu꼴 hemen gannımızı꼴 üsdünü depelem꼐yci꼴.

3844. Karnının yeli inmek (veya yelini indirmek).

Gannını꼴 y꼐li 꼐nmeg (veya y꼐lini 꼐ndirmeg).

3845. Karpuz bıçakla.

Garpız pıç꼃nan.

3846. Karreh olmak (veya etmek).

G꼁rreh olm꼁g (veya 꼐dmeg).

3847. Karşıcı gitmek.

Garşıcı g꼐dmeg.

3848. Karşımdan uzak.

Garşımdan uz꼁g.

3849. Kart gâvur Müslüman olmaz.

Gard 꼨avır Müslüman olmaz.

3850. Kart kart kazınıp durmak.

Gard gard gazınb durm꼁g.

3851. Kasaba minnet edeceğine çükünü kesip yemek.

Gasaba minned 꼐dec꼈ne çü꼲ünü 꼶esib yimeg.

3852. Kasaba yağ borcu mu olmak?

Gasaba y꼁ğ borcu mu olm꼁g?

3853. Kasap keseceği koyunu bilir.

Gasab 꼶esec꼒 goyunu bilir.

3854. Kasap şallağı.

Gasab ş꼁ll꼃.

3855. Kaş ile göz, gerisi söz.

Gaşnan göz, g꼐risi söz.

3856. Kaşığı kaşıklığa koymak.

Gaşş꼒 gaşıgl꼂 gom꼁g.

3857. Kaşığın gâvur yanı.

Gaşş꼒꼴 꼨avır yanı.

3858. Kaşık çalımı zamanı.

Gaşşıg çalımı zemanı.

3859. Kaşıkla devşirip, çömçe ile dağıtmak.

Gaşşıgnan döşürüb, çömç꼐ynen d꼃dm꼁g.

3860. Kaşıkla verip sapıyla göz çıkarmak.

Gaşşıgnan v꼐rib sap꼖ynan göz çı꼲arm꼁g.

3861. Kaşıklığa kaşık koymak.

Gaşşıgl꼂 gaşşıg goym꼁g.

- 꼄ligil y꼐꼴i evlerine daşınalı d꼃 altı gün oldu, üc gün sona da biz y꼐꼴i y꼐rimize daşınıcıg. H꼐ç "꼲꼐yrli ossu꼴"a hediy꼐ynen g꼐dmiyeg, gaşşıgla gaşşıg gomuş 꼶imi olması꼴. Onnar da bize garşılıg hediy꼐ynen gelmesi꼴ner!

3862. Kaşından alıp kabağına koymak.

Gaşından alıb g꼁b꼃na gom꼁g.

3863. Kaşının altında kiprik var bile dememek.

Gaşını꼴 altında 꼶irpig var bile d꼐memeg.

3864. Kaşınmayan yerini kaşımak.

Gaşınmiyan y꼐rini gaşım꼁g.

3865. Kaşla gözle konuşmak.

Gaşnan göznen gonuşm꼁g.

3866. Kat Allah kat.

Gat Allah gat.

- Dün uş꼁glara birer 꼁y꼁ggabı aliym d꼐yn çarşıya g꼐ddim, g꼐dd꼒me g꼐dec꼈me bi꼴 pişman oldum. Aman yarebbi s꼁꼴꼲ı y꼐rimede bileme zorlandım; çarşı y꼒n galabalıg, gat Allah gat. Bi ş꼐y alamadan g꼐ri döndüm.

3867. Kat ön etmek.

Gat 꼢n 꼐dmeg.