background

GAZİANTEP'TE SÖYLENEN

DEYİMLER

Deyimler

İçeriklerin izah ve detayları kitaptadır.

3902. Kazanda kaynayıp çömçede oynama.

Gazanda gayn꼐yb, çömçede oynama.

3903. Kazanda pişirip kapağında ulaştırmak.

Gazanda bişirib g꼁p꼃nda ulaşdırm꼁g.

3904. Kazanda pişirip kapağında yemek.

Gazanda bişirib g꼁p꼃nda yimeg.

3905. Kazanı bulup karasını yüzüne çalmak.

Gazanı bulub garasını yüzüne çalm꼁g.

3906. Kazanı kapaklı (veya kapalı) kalmak.

Gazanı g꼁p꼁glı (veya gapalı) galm꼁g.

3907. Kazanıp da yiyeceksin taşağım.

Gazanıb da yiyci꼴 d꼁şş꼃m.

3908. Kazanönü kasavet, kara curun illet, kil leğenimi ak curuna koyun.

Gazanönü g꼁sefed, gara curun 꼁lled, kil1꼈nimi ağ curuna go꼴.

3909. Kazık yerini buldu, tokmağa hacet yok.

Gazzıg y꼐rini buldu, togm꼃 꼰꼁cad yog.

3910. Kazınmış kabirin murdar ölüsü.

Gazınmış g꼁biri꼴 mındar ölüsü.

3911. Kebap yellemek.

꼵꼃b y꼐llemeg.

3912. Keçe kepeneğe gümüş düğmeler, kör göze siyah sürmeler.

꼵eçe 꼶epen꼈 gümüş d꼦ymeler, 꼶ör göze siyah sürmeler.

3913. Keçe kepenek altında nice gümüş düğmeler var.

꼵eçe 꼶epeneg altında neçe gümüş d꼦ymeler var.

3914. Keçe külah takıp kelini göstermemek.

꼵eçe 꼶ül꼁h d꼁꼲ıb 꼶elini gösdedmemeg.

3915. Keçeden topuz.

꼵eçeden topuz.

3916. Keçeyi sudan çıkartmak.

꼵eç꼐y sudan çı꼲arm꼁g.

3917. Keçeyi suya atıp çıkan yerini taşlamak.

꼵eç꼐y suya atıb çı꼲an y꼐rini daşl꼁m꼁g.

3918. Keçi sahibi bez almaz.

Geçi s꼃bi b꼐z almaz.

3919. Keçimiz de yok, suçumuz da yok.

Geçimiz de yog, suçumuz da yog.

3920. Kefen parası olsun.

꼵efin parası ossu꼴.

3921. Kefenine dantelli cep dikmek.

꼵efinine dant꼐lli c꼐b digmeg.

3922. Kehil kehil kehilemek.

꼵ehil 꼶ehil 꼶ehilemeg.

3923. Kekliği azmak.

꼵egl꼒 azm꼁g.

3924. Kel başa kurt düşmek.

꼵el başa gurd düşmeg.

3925. Kel başa şimşir tarak.

꼵el başa çimşir d꼁r꼁g.

3926. Kel başları taramamak; kimselere yaramamak.

꼵el başları daram꼁m꼁g; 꼶imselere yaram꼁m꼁g.

3927. Kel geçti daza, daz geçti naza.

꼵el geşdi daza, daz geşdi naza.

3928. Kel kel ile, kör kör ile, sen de benim ile.

꼵el 꼶elnen, 꼶ör 꼶örnen, sen de bennen.

3929. Kel uşak.

꼵el uş꼁g.

3930. Kel yıkandı, daz tarandı.

꼵el yı꼲andı, daz darandı.

3931. Kelebi dolaşmak (veya dolaştırmak).

꼵elebi dol꼁şm꼁g (veya dolaşdırm꼁g).

3932. Kelikli tellal.

꼵eligli dellal.

3933. Kelkekez aynaya bakmış, adını bana takmış.

꼵elke꼶ez 꼁yniye b꼁gmış, adını b꼃 d꼁gmış.

3934. Kelkekezin etleme yuttuğu gibi.

꼵el꼶e꼶ezi꼴 edleme yudd꼠 꼶imi.

3935. Kelle parası çıkmak.

꼵elle parası çıgm꼁g.

3936. Kellesi, kulağı beş para etmez; ölüsüne güç yetmez.

꼵ellesi, gul꼃 b꼐ş para 꼐dmez; ölüsüne güc y꼐dmez.

3937. Kellesi, kulağı yerinde.

꼵ellesi, gul꼃 y꼐rinde.

3938. Kelleyi kurtarmak.

꼵ell꼐y gurtarm꼁g.

3939. Kelpin, külpün doğurduğu.

꼵elpi꼴, 꼶ülpü꼴 d꼠rd꼠.

3940. Keme bite, Yumma sata.

꼵eme bite, Yumma sata.

3941. Kemiği sararmak.

Gem꼒 saralm꼁g.

3942. Kemiği sürmedenlik olmak.

Gem꼒 sürmedennig olm꼁g.

3943. Kemiğine kadar sararmak.

Gem꼒ne g꼁der saralm꼁g.

3944. Kemiğini kemirtmemek.

Gem꼒ni gemiddirmemeg.

3945. Kemik irisi.

Gemig irisi.

3946. Kemmun gibi kulağından suvarmak.

꼵emmun 꼶imi gul꼃ndan suvarm꼁g.

3947. Ken biçmek.

꼵꼐n bicmeg.

- 꼵ele ben bu adama n꼐ddim 꼲ine? B꼃 yavan yavan b꼁꼲iy, 꼶꼐n biçiy!
3948. Ken etmek.

꼵꼐n edmeg.

- B꼃 꼶꼐n 꼐ddi꼴 onnara g꼐dmedi꼴 d꼈l mi?
3949. Ken gütmek.

꼵꼐n güdmeg.

- N'꼃der s꼢l꼐ymse de h꼐ç söz di꼴nem꼐y, ona 꼶꼐n güdiy, her zeman annacında düşmanmış 꼶imi güriy.
3950. Kenayi yapmak.

꼵꼐nayi yabm꼁g.

- Ne söz s꼢lerse꼴 s꼢le ona h꼐ç dafar 꼐dm꼐y, 꼶꼐n 꼐diy, her ş꼐yi꼴 꼁gsini yapiy!
3951. Kendi ağzı ile yakalanmak.

Genni 꼃ziynan y꼁꼲alanm꼁g.

3952. Kendi başına boydak.

Genni başına boyd꼁g.

3953. Kendi bohçada, sesi bahçede.

Genni bogcada, sesi b꼁gcada.

3954. Kendi cüce, külahı üce.

Genni cüce, 꼶ül꼁hı üce.

3955. Kendi çalıyor, kendi firkatleniyor.

Genni çal꼘y, genni firg꼁dleniy.

3956. Kendi eliyle hatırını yıkmak.

Genni eliynen 꼰꼁tırini yıgm꼁g.

3957. Kendi evde oturup yedi mahalleye zararı olmak.

Genni evde oturub y꼐di m꼃lliye zeralı olm꼁g.

3958. Kendi evini yıkmış; şimdi de başkasının evinin direğini yıkmaya gelmek.

Gendi evini yıgmış; şindi de başkasını꼴 evini꼴 dir꼈ni yıgmiya gelmeg.

3959. Kendi götündeki hezene bakmayıp karşısındakinin gözünde çapak aramak.

Genni götünd꼈 hezene b꼁gm꼒yb garşısınd꼃nı꼴 gözünde ç꼁p꼁g ar꼁m꼁g.

3960. Kendi kesesinden sıçmak.

Genni 꼶esesinden sışm꼁g.

- N'꼃der s꼢l꼐ym "Her꼶eş genni 꼶esesinden sışsı꼴." d꼐yn! G꼁mber duriy duriy gene de iş s꼃tinde sışmiya g꼐diy.
3961. Kendi küçük, haneği büyük.

Genni güccüg, 꼰꼁n꼈 b꼢g.

3962. Kendi mahallenin akıllı kızını almazsın; yedi mahalle ötenin delisini davulla, zurnayla getirirsin.

Genni m꼃ll꼐y꼴 꼁꼲ıllı gızını almassı꼴; y꼐ddi m꼃lle öteni꼴 delisini davılnan, zurn꼐ynan getirirsi꼴.

3963. Kendi mezara, malı pazara.

Genni mezara, malı bazara.

3964. Kendi muhtaç himmete, kaldı ki ele himmet ede.

Genni möhtac himmede, galdı 꼲ı 꼐le himmed 꼐de.

3965. Kendi sıçıyor, kendi hıdablanıyor.

Genni sıçiy, genni 꼲ıdadlaniy.

3966. Kendi söyler karşı güler o adamın şekeri; kendi söyler kendi güler, o adamın akiri.

Genni s꼢ler garşı güler, o adamı꼴 şe꼲eri; genni s꼢ler genni güler, o adamı꼴 꼁꼶iri.

3967. Kendi yakasından kefil olmak.

Genni y꼁꼲asından 꼶efil.

3968. Kendi yavan değil, sözü de yavan.

Genni yavan d꼈l, sözü de yavan.

3969. Kendi yok, melâikesi var.

Genni yog, mel꼂꼶esi var.

3970. Kendinden pay biçmek.

Genninden pay biçmeg

3971. Kendini soğan, sarımsak sanmak.

Gennini sovan, s꼁ms꼁g sanm꼁g.

3972. Kendini üst rafa koymak.

Gennini üs ırafa goym꼁g.

3973. Kendini yılan sokan, ipin alacalısından korkar.

Gennini yılan so꼲an, ipi꼴 alacasından gor꼰꼁r.

3974. Kendirini bıçaklamak.

꼵endirini pıç꼁glam꼁g.

3975. Kendisi gelmeden haneği geliyor.

Genni gelmeden h꼁n꼈 geliy.

3976. Kepeği kesilmek.

꼵ep꼈 꼶esilmeg.

3977. Kepeksiz köye girse baklava ile çıkar.

꼵epegsiz 꼶öve girse p꼁glav꼒ynan çı꼲ar.

3978. Kepir hış yatmak.

꼵epir 꼲ış yadm꼁g.

3979. Kepir hış olmak.

꼵epir 꼲ış olm꼁g.

3980. Kepir kesmeden.

꼵epir 꼶esmeden.

3981. Kepir yer tosbağası.

꼵epir y꼐r tusb꼃sı.

3982. Kercivani konuşma.

꼵ercivani gonuşma.

3983. Kerdiman avrat.

꼵erdiman avrad.

3984. Kereyi (veya tereyi) erimiş etmek.

꼵er꼐y (veya ter꼐y) erimiş 꼐dmeg.

3985. Kerhana kandili.

꼵er꼲ana g꼁ndili.

3986. Keriz ayağına yatmak.

꼵eriz 꼁y꼃na yadm꼁g.

3987. Keser kaçkını.

꼵eser gacgını.

3988. Keseri dama atmak.

꼵eseri dama adm꼁g.

3989. Kesilmedik karpuz.

꼵esilmedig garpız.

3990. Kesim kesmeye uymak.

꼵esim 꼶esm꼐ye uym꼁g.

3991. Kesime bağlamak (veya kesime kesmek).

꼵esime b꼃lam꼁g (veya 꼶esime 꼶esmeg).

3992. Kesip attığı tırnak bile olamamak.

꼵esib add꼒 dınn꼁g bileme olam꼁m꼁g.

3993. Keskin bıçak, yaş pancar; maşallah eniştemde de bilek var.

꼵esgin pıç꼁g, yaş pancar; maşallah 꼐nişdemde de bileg var.

3994. Kesmez balta, kör bıçak.

꼵esmez palta, 꼶ör pıç꼁g.

3995. Keşf-i Hızır etmek.

꼵eşf-i 꼱ızır 꼐dmeg.

3996. Keyfi domalı gelmek.

꼵꼐yfi domalı gelmeg.

3997. Keyfinin abtalı.

꼵꼐yfini꼴 abdalı.

3998. Keyif düşmanla sürülür.

꼵꼐yf düşmannan sürülür.

3999. Keyif otu.

꼵꼐yf otu.

4000. Keyif de bu keyif.

꼵꼐yf de bu 꼶꼐yf.

4001. Kıçı kırık.

Gıçı gırıg.

- Gıçı gırıg bi 꼰꼁yvana bu'꼁der para v꼐rilir mi?

- Onu göz꼢zde y꼐n b꼢düys꼠z; o giçi gır꼒꼴 biri!

4002. Kıçına bile çalmamak.

Gıçına bileme çalm꼁m꼁g.

4003. Kıdmir kiya.

Gıdmır 꼶iya.

4004. Kıl dudağında (veya kıl kırağında).

Gıl dud꼃nda (veya gıl gır꼃nda).

4005. Kılda keramet olsa idi Keçehane'ye nur yağardı.

Gılda 꼶eramed ols꼐ydı 꼵eçe꼲anı'ya nur y꼁ğardı.

4006. Kılı kılına.

Gılı gılına.

4007. Kılı kırk arşın gidmek.

Gılı gırg arşın g꼐dmeg.

4008. Kılıcı darı döşürmek.

Gılıcı darı döşürmeg.

4009. Kılıcının götü keskin olmak.

Gılıcını꼴 götü 꼶esgin olm꼁g.

4010. Kılıç asmak.

Gılıc asm꼁g.

4011. Kılıç kılıca söylesin; kılıç da şu beye söylesin.

Gılıc gılıca s꼢lesi꼴; gılıc da şu beye s꼢lesi꼴.

4012. Kılıç kınında paslanır.

Gılıc gınında paslanır.

4013. Kıllı gahırdağa ölüm etmek.

Gıllı g꼁꼲ırd꼃 ölüm 꼐dmeg.

- Bunu b꼃 yuddurmiya çalışiys꼒z amma h꼐ç de gıllı g꼁꼲ırd꼃 be꼴zem꼐yg.
4014. Kırık sırık.

Gırıg sırıg.

4015. Kıllı komiser.

Gıllı gums꼐yr.

4016. Kın yan etmek.

Gın yan 꼐dmeg.

4017. Kınalı kaşık gibi.

Gınalı gaşşıg 꼶imi.

4018. Kınayanda kırk batman; dansıyanda dağ kadar.

Gıniyanda gırg badman; d꼁꼴siyanda d꼁ğ g꼁der.

4019. Kır gelin.

Gır gelin.

4020. Kırana dıkmak.

Gırana dıgm꼁g.

- N꼐rd꼐yse biribirimize giriciydig, genni geldi 꼐p꼐y 꼰꼁neg s꼢ledi, her ş꼐y duruldu, ortal꼒 gırana dıgdı, g꼐ddi.

- Her꼶eş 꼁꼲ıllı 꼁꼲ıllı duriydı, genni bi 꼰꼁neg 꼐ddi, hepimiz birbirimize girdig.

4021. Kırandan kırk eksik.

Gırandan gırg 꼈sig.

4022. Kırdığı koz bini geçmek.

Gırd꼒 goz bi꼴i gecmeg.

4023. Kırf-ı cerf etmek (veya olmak).

Gırf-ı cerf 꼐dmeg (veya olm꼁g).

- M꼃lleni꼴 uş꼁gları bi daş addılar, o da t꼁ğını꼴 belluruna deydi; bellur gırfı cerf oldu.
4024. Kırık ayak.

Gırıg 꼁y꼁g.

4025. Kırık leblebiye tef çalmak.

Gırıg leblebiye def çalm꼁g.

4026. Kırık mangır etmemek.

Gırıg m꼁꼴gır 꼐dmemeg.

4027. Kırık mangırla metelik etmemek.

Gırıg m꼁꼴gırnan metelig 꼐dmemeg.

4028. Kırık susak, kel matrak.

Gırıg sus꼁g, 꼶el matır꼁g.

4029. Kırık teştin dibi geçti, adamlığın baştan aştı.

Gırıg t꼐şdi꼴 dibi geşdi, adaml꼒꼴 başdan aşdı.

4030. Kırık yan aramak.

Gırıg yan ar꼁m꼁g.

4031. Kırıkçılık etmek.

Gırıgcılıg 꼐dmeg.

4032. Kırım kesim avrat ne karir, ne çürür.

Gırım 꼶esim avrad ne g꼁rir, ne çürür.

4033. Kırk abtal bir çadıra sığmış da ben mi sığmayacağım?

Gır꼰 abdal bi çadıra s꼖ğmışda ben mi sığmiy꼁c꼃m?

4034. Kırk abtal bir kaşıkla idare eder.

Gır꼰 abdal bi gaş꼒nan idare 꼐der.

4035. Kırk adama bir yuha; kırıldık tıka tıka.

Gır꼰 adama bi yu꼲a; gırıldıg dı꼲a dı꼲a.

4036. Kırk ambar.

Gırg 꼁mbar.

- Onu 꼶esse꼴 bile bildiglerini h꼐ç 꼶imsiye açıklamaz! Gannı gırg 꼁mbar!
4037. Kırk asker bir yumurtayı sağlam götürememiş.

Gır꼰 꼁sger bi yumurt꼐y s꼃lam götürememiş.

4038. Kırk bacanak bir eşeğe binmiş, "Bir kişilik daha yer var." demiş.

Gırg b꼁c꼁n꼁g bi eşş꼈 binmiş, "Bi gişilig d꼃 y꼐r var." d꼐miş.

4039. Kırk basma.

Gırg basma.

4040. Kırk biti bir araya gelememek.

Gırg biti bi ariya gelememeg.

4041. Kırk çörten bir araya gelmek.

Gırg çörten bi ariya gelmeg.

4042. Kırk dereden bir su getirmek.

Gırg dereden bi su getirmeg.

4043. Kırk deyip kırk bir diyememek.

Gırg d꼐yb gırg bir d꼐yememeg.

- Ona çog d꼐rdim amma içeride ganımdan biri var! Gırg d꼐ym de gırg bir d꼐yem꼐ym.
4044. Kırk gömleği olup, kırk ipte oynamak.

Gırg 꼶öyn꼈 olub, gırg ibde oyn꼁m꼁g.

4045. Kırk ikindi yağmuru.

Gırg i꼶ind꼘yn y꼃mırı.

4046. Kırk kargaya bir sapan.

Gırg gargıya bi sapan.

4047. Kırk karın.

Gırg garın.

4048. Kırk körün bir değneği.

Gırg 꼶örü꼴 bi d꼐yn꼈.

4049. Kırk öksüzle bir mağarada kalmak.

Gırg 꼢süznen bi m꼃rada galm꼁g.

- İş yog, gazanc yog, üç 꼢nü i꼶i 꼐ddig gene de ac 꼰꼁ld꼐yg.

- Ne var ne var, s꼁꼴꼲ı gırg 꼢süznen bi m꼃rada mı galdın?

4050. Kırk ölçüp bir biçmek.

Gır꼰 ölçüb, bi biçmeg.

4051. Kırk tastan geçmek.

Gırg tasdan geşmeg.